UMASZCZENIE NASZYCH PSÓW – genetyka dla ubogich (w wiedzę)

Moderator: annasm

UMASZCZENIE NASZYCH PSÓW – genetyka dla ubogich (w wiedzę)

Postprzez Olcia » 2012-02-24, 10:45

Umaszczenie naszych psów – genetyka dla ubogich (w wiedzę)

Planując hodowlę psów, chciałem przynajmniej w popularnym ujęciu poznać podstawy genetyki. Pewną dyskusję tego tematu znalazłem w książce Kazimierza Ściesińskiego Hodowla psów. Ku mojemu rozczarowaniu autor najszerzej omówił tam tło genetyczne różnic w umaszczeniu psów. Z tego punktu widzenia szwajcarskie psy pasterskie są niestety nieciekawe (nie mówimy tu o walorach estetycznych – w tym zakresie jest wręcz przeciwnie). W obrębie ras nie występują w zasadzie warianty kolorystyczne. Oczekiwany jest tricolor, a więc czarna barwa podstawowa z podpaleniami i białymi znaczeniami. Wyjątkiem jest appenzeller, gdzie równoprawna z czarną jest barwa havana brown. Ale za to szwajcary świetnie nadają się jako przykład do krótkiego i nieskomplikowanego wprowadzenia w temat dziedziczenia. Jeżeli ktoś pragnie czytać dalej, powinien przynajmniej z grubsza wiedzieć, co to jest chromosom, DNA, czy też dominacja lub recesywność jakiejś cechy.

Współczesna genetyka posługuje się takimi pojęciami, jak locus i allel. Komórki większości ssaków zawierają pewną ilość par chromosomów. W strukturze chromosomu znajdujemy DNA, a w łańcuchu DNA wyróżniamy poszczególne loci (liczba mnoga od locus), które oznaczają fizyczne położenie jednostek dziedziczenia – genów.

Wersje genu – mogą być dwie lub więcej – odpowiedzialne za różnorodność poszczególnych cech w obrębie gatunku, nazywają się allelami. W pojedynczym locus możemy napotkać różne allele i w zależności od kombinacji pary alleli znajdujących się w bliźniaczych chromosomach komórek ssaka, obserwujemy u zwierzęcia występowanie takiej a nie innej cechy dziedzicznej.

Okazuje się, że dla maści SPP najistotniejsze są 2 odkryte dotąd u psów geny: jeden znajdujący się w locus oznaczanym jako A, a drugi w locus S. Locus A zawiera allele odpowiedzialne za umaszczenie czarne podpalane, a locus S odpowiada białym znaczeniom.

Podawane są różne ilości możliwych alleli dla locus A, ale w oparciu o kilka źródeł można przyjąć, że maść czarna podpalana jest determinowana parą alleli recesywnych atat . Dla porównania, wystąpienie allelu aw w tym locus spowodowałby wystąpienie u psa naturalnego koloru aguti/wilczastego – jasnego włosa z ciemnymi końcówkami. Stąd zresztą oznaczenie locus inicjałem A.

W locus S dominujący allel oznaczany również jako S powoduje u psa brak koloru białego w umaszczeniu. U szwajcarów w parze alleli występuje przynajmniej jeden allel si, który wprawdzie jest recesywny, ale dominuje nad pozostałymi recesywnymi allelami mogącymi wystąpić w locus S. Allel si powoduje u psa wystąpienie białych znaczeń na pysku, szyi, klatce piersiowej, końcówkach łap i ogona. Inne, coraz bardziej recesywne allele w locus S powodują odpowiednio narastające ilości białego ubarwienia u psa, przy czym (jakby nie dość komplikacji), podaje się, że allel S nie dominuje nad nimi w pełni.

A havana brown u appenzellerów? Na to jest oddzielny locus B, z dwoma możliwymi allelami, przy czym dominujący B powoduje czarną szatę, a recesywny b – brązową, z wątrobianym nosem i opuszkami palców.

Jak wspomniano już w wypadku locus A powyżej, literowe oznaczeni loci biorą się z angielskich nazw cech, z którymi są one wiązane: A – agouti, S – spotting, B – brown.

Uwaga: Nawet genetyka umaszczeń nie prezentuje stabilnego stanu wiedzy. Powyżej podano jedynie ekstrakt z jednej z ciągle dyskutowanych wersji.

[Opracował Cyrus]
Avatar użytkownika
Olcia
 
Posty: 1670
Ostrzeżeń: 0
Dołączył(a): 2009-05-27, 01:16
Lokalizacja: Warszawa
psy: entlebucherka Negra

Powrót do Artykuły

Kto przegląda forum

Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 0 gości

cron