1) Pozostawianie psa w pozycji SIAD (1 min.)
2) Pozostawianie psa w pozycji WARUJ (3 min.)
3) Chodzenie przy nodze bez smyczy
4) Pozostawianie psa w pozycji STÓJ i SIAD podczas marszu
5) Przywołanie z zatrzymaniem w pozycji WARUJ
6) Wykonywanie komendy NAPRZOD i WARUJ w kwadracie
7) APORT kierunkowy koziołka drewnianego.
8) Skok przez przeszkodę z przyniesieniem koziołka drewnianego
9) Wyszukiwanie przedmiotu właściciela (4 szt.)
10) Wykonywanie komend na odległość (SIAD, STÓJ, WARUJ)
11) Wrażenie ogólne
ĆWICZENIE NR 1 - Pozostawianie psa w pozycji SIAD (1 min.)
Współczynnik trudności = 2
Ocena maksymalna 20
Wykonanie:
Przewodnicy przyjmują postawę wyjściową we wskazanych miejscach i następnie, na polecenie komisarza pozostawiają psy w pozycji SIAD oraz odchodzą bez oglądania się, kierując się do wyznaczonego miejsca, poza zasięgiem wzroku psa. Na polecenie komisarza, po upływie 1 minuty, przewodnicy powracają i zatrzymują się przed psami. Na kolejne polecenie dochodzą do psów.
Uwagi:
• Grupa składa się z min 3 i max 6 psów (w zależności od ilości zawodników) siedzących rzędem w odległości ok. 3 m jeden od drugiego.
• Czas liczy się od momentu zniknięcia przewodnika z pola widzenia psa.
• Ilość komend podstawowych: 2 (np. SIAD, ZOSTAŃ).
• Komendy dodatkowe mogą być wydawane wyłącznie celem przyjęcia pozycji SIAD. Po odejściu przewodnika od psa komenda nie może być powtórzona.
Wskazówki dla sędziego:
Niewykonanie ćwiczenia: - 0 pkt
• Nie wykonanie komendy ZOSTAŃ.
• Przemieszczenie się psa o więcej niż 1 jego długość
Obniżenia oceny obowiązkowe :
• Zmiana pozycji na inną niż SIAD przed lub podczas nieobecności się przewodnika -5.
• Zmiana pozycji na inną niż SIAD podczas powrotu przewodnika do psa -2.
• Przemieszczenie się psa -1 do -2 pkt.
• Każda dodatkowa lub powtórzona komenda do usytuowania psa w pozycji SIAD -0,5.
• Inne błędy: według uznania sędziego.
ĆWICZENIE NR 2 - Pozostawianie psa w pozycji WARUJ (3 min.)
Współczynnik trudności = 2
Ocena maksymalna 20
Wykonanie:
Przewodnicy przyjmują postawę wyjściową, we wskazanych miejscach i następnie, na polecenie komisarza kładą psy w pozycji WARUJ oraz odchodzą bez oglądania się, kierując się do miejsca wskazanego przez komisarza ringu, poza zasięgiem wzroku psów. Na polecenie komisarza, po upływie 3 minut, przewodnicy powracają i zatrzymują się przed psami. Na następne polecenie dochodzą do psów, a na następne dają komendę SIAD.
Uwagi:
• Grupa składa się z min 3 i max 6 psów (w zależności od ilości zawodników) warujących rzędem w odległości ok. 3m jeden od drugiego.
• Czas liczy się od momentu zniknięcia przewodnika z pola widzenia psa.
• Ilość komend podstawowych: 3 - WARUJ, ZOSTAŃ, SIAD
• Komendy dodatkowe mogą być wydawane wyłącznie celem przyjęcia pozycji WARUJ. Po odejściu przewodnika od psa komenda nie może być powtórzona
Wskazówki dla sędziego:
Nie zaliczenie ćwiczenia: - 0 pkt
• Nie wykonanie pozycji WARUJ
• Przemieszczenie się psa w pozycji WARUJ o więcej niż 1 jego długość.
Obniżenia oceny obowiązkowe :
• Zmiana pozycji na inną niż WARUJ przed odejściem lub podczas nieobecności przewodnika -5.
• Zmiana pozycji na inną niż waruj podczas powrotu przewodnika do psa -2.
• Przemieszczanie się psa -1 do -2 pkt.
• Każda dodatkowa lub powtórzona komenda przy sytuowaniu psa w pozycji WARUJ -0,5.
• Inne błędy: według uznania sędziego
ĆWICZENIE NR 3 - Chodzenie przy nodze bez smyczy
Współczynnik trudności = 2
Ocena maksymalna 20
Wykonanie:
Przewodnik z psem przyjmują postawę wyjściową we wskazanym miejscu i następnie pokonują wyznaczoną przez sędziego trasę normalnym tempem, zgodnie z poleceniami komisarza. Marsz krokiem NORMALNYM musi zawierać dwa zakręty w lewo, dwa zakręty w prawo, jeden zwrot w tył przez lewe ramię, jeden zwrot w tył przez prawe ramię, oraz jedno zatrzymanie mniej więcej w połowie trasy –( "zetki"), z przyjęciem postawy zasadniczej oraz BIEGIEM: 1 zakręt w lewo, 1 w prawo, 1 zwrot w tył przez prawe ramię, 1 zwrot w tył przez lewe ramię (bez zatrzymania). Zwroty należy wykonywać po minięciu końcowego pachołka nie "obchodząc go". Ćwiczenie kończy się przyjęciem postawy wyjściowej.
Uwagi:
• Pies powinien chętnie, nie stłumiony iść dokładnie przy lewej nodze przewodnika, z łopatką na wysokości jego kolana, uważając na ruch przewodnika.
• Przewodnik powinien patrzeć przed siebie i poruszać się w sposób naturalny, swobodnie, lecz nie przesadnie poruszając rękami.
• Zmiany rytmu powinny odbywać się bez zatrzymania.
• Komendy można wydawać tylko przy ruszaniu z miejsca i zmianie tempa.
• Po zatrzymaniu się pies powinien natychmiast, bez komendy, usiąść przy nodze przewodnika.
Wskazówki dla sędziego:
Nie zaliczenie ćwiczenia: - 0 pkt
• Oddalenie się psa od przewodnika i krótkotrwała utrata nad nim kontroli.
• Przez ponad połowę ćwiczenia pies znajduje się w odległości większej niż 0,5 metra od przewodnika.
Obniżenia oceny obowiązkowe :
• Brak dynamizmu w zachowaniu psa -1 do -3.
• Ociąganie się lub wyprzedzanie -1 do -3.
• Wolne siadanie -0,5 do -1.
• Nienaturalna postawa przewodnika -2 do -3.
• Nieuważny marsz psa -1 do -2.
• Każda dodatkowa lub powtórzona komenda -0,5.
• Inne błędy: według uznania sędziego.
ĆWICZENIE NR 4 - Pozostawianie psa w pozycji STÓJ i SIAD podczas marszu
Współczynnik trudności = 3
Ocena maksymalna 30
Wykonanie:
Do wykonania ćwiczenia potrzebny jest wyznaczony pachołkami (ABCD) kwadrat o boku 8 m. Przewodnik przyjmuje postawę wyjściową w połowie boku A-B kwadratu w miejscu wskazanym przez komisarza. Na jego polecenie, obchodzi razem z psem kwadrat po stronie zewnętrznej, w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Po pierwszym zakręcie (narożnik/pachołek B), mniej więcej w połowie drugiego boku kwadratu, przewodnik na polecenie zatrzymuje psa w pozycji STÓJ i sam dalej pokonuje wyznaczoną trasę (mijając kolejno narożniki C, D, A i B). Po obejściu całego kwadratu, dochodząc do czekającego psa, przewodnik komendą RÓWNAJ poleca psu iść przy nodze i razem kontynuują marsz. Po minięciu narożnika C, w połowie boku kwadratu, przewodnik zatrzymuje psa w pozycji SIAD i sam pokonuje drugi raz wyznaczoną trasę (pokonując narożniki D, A, B i C). Po obejściu kwadratu dochodząc do psa zabiera go komendą RÓWNAJ i po minięciu narożnika D w połowie linii przyjmują postawę wyjściową.
Uwagi:
• Ilość komend podstawowych: 5 (np. RÓWNAJ, STÓJ, RÓWNAJ, SIAD, RÓWNAJ)
Wskazówki dla sędziego:
Nie zaliczenie ćwiczenia: - 0 pkt
• Nie wykonanie żadnej pozycji.
• Przemieszczenie się psa o więcej jak 1 jego długość.
• Zatrzymanie się przewodnika razem z psem.
Obniżenia oceny obowiązkowe:
• Nie wykonanie przez psa pozycji STÓJ lub SIAD
• Przemieszczenie się psa (max 1 długość) -0,5 do -3.
• Każda zmiana kierunku przez psa (przy zachowaniu pozycji) -0,5; -1.
• Zmiana pozycji -5.
• Niedokładności podczas chodzenia przy nodze -0,5
• Każda dodatkowa lub powtórzona komenda -0,5. .
• Inne błędy: według uznania sędziego
ĆWICZENIE NR 5 - Przywołanie z zatrzymaniem w pozycji WARUJ
Współczynnik trudności =3
Ocena maksymalna 30
Wykonanie:
Na polecenie komisarza przewodnik odprowadza psa na odległość 30 metrów i po wykonaniu półobrotu pozostawia go w pozycji WARUJ. Przewodnik powraca na miejsce i po wykonaniu półobrotu na kolejne polecenie przywołuje psa do nogi. Mniej więcej w połowie drogi powrotnej psa, daje komendę WARUJ, następnie po sygnale od komisarza przywołuje psa do nogi. Pies musi przybiec jak najszybciej, minimum kłusem, jak najkrótszą drogą.
Uwagi:
• Ilość komend podstawowych: 5 (np. WARUJ, DO NOGI , WARUJ, DO NOGI ( lub DO MNIE I DO NOGI).
• Dopuszczalna ilość komend dodatkowych: 3 ( z wyjątkiem zatrzymania WARUJ).
Wskazówki dla sędziego:
Nie zaliczenie ćwiczenia: - 0 pkt
• Pies nie wróci do przewodnika.
• Nie zatrzymanie się psa w żadnej pozycji.
• Przemieszczenie się psa po wydaniu komendy WARUJ o więcej niż 2 jego długości.
• Powtórzenie komendy zatrzymania WARUJ.
Obniżenia oceny obowiązkowe :
• Zatrzymanie się psa w pozycji innej niż waruj -5.
• Przemieszczenie się psa w pozycji początkowej WARUJ -1 (za każdą długość psa).
• Zmiana pozycji wyjściowej WARUJ -1.
• Powolne tempo powrotu -0,5 do -3.
• Powolne wykonanie zatrzymania WARUJ -0.5 do -3.
• Zatrzymanie w pozycji WARUJ nie w linii powrotu -0,5.
• Przemieszczenie się psa po komendzie zatrzymującej WARUJ ( do 2 jego długości) -0,5 do -3.
• Każda dodatkowa lub powtórzona komenda -0,5 punkt ( z wyjątkiem komendy zatrzymania WARUJ).
• Inne błędy: według uznania sędziego
ĆWICZENIE NR 6 - Wykonywanie komendy NAPRZOD i WARUJ w kwadracie
Współczynnik trudności = 3
Ocena maksymalna 30
Wykonanie:
Przewodnik przyjmuje postawę wyjściową we wskazanym przez komisarza punkcie. Na następne polecenie wysyła psa NAPRZÓD i zatrzymuje komendą w oznaczonym pachołkiem miejscu w odległości ok. 10 m. Pies musi zatrzymać się w pozycji STÓJ i stać spokojnie w odległości nie większej niż 3 m od miejsca, w którym został zatrzymany. Po mniej więcej 3 sek. wysyła psa ponownie NAPRZÓD do "kwadratu" znajdującego się w odległości 15 m i wyznaczonego przez 4 pachołki w odległości 3 m jeden od drugiego. Jest on ograniczony widoczną linią na podłożu łączącą pachołki po zewnętrznej stronie. Po otrzymaniu następnej komendy pies przyjmuje pozycję WARUJ. Komenda STÓJ przy pachołku i WARUJ w kwadracie musi być wydana zanim pies przyjmie taką pozycję. (Przyjęcie pozycji waruj przez psa wyklucza możliwości "poprawienia" psa komendami w prawo, w lewo...). Na polecenie sędziego przewodnik podchodzi do psa na odległość ok. 3 kroków, robi zwrot w prawo lub lewo pod kątem 90°, idzie ok. 8 kroków robi zwrot i powraca na miejsce wyjścia. W drodze powrotnej na polecenie komisarza przywołuje psa DO NOGI bez oglądania się. Powraca do punktu startu i przyjmuje postawę wyjściową.
Uwagi:
• Pies powinien biec w linii prostej do pachołka i do kwadratu, do którego powinien wejść od strony frontowej.
• Dozwolona jest jednoczesna krótka komenda optyczna przy wysyłaniu psa od pachołka do kwadratu.
• Ćwiczenie wymaga wyznaczenia pachołkami kwadratu o boku długości 3 m j.w.
• Ilość komend podstawowych: 6 (np. NAPRZÓD, STÓJ, KWADRAT, STÓJ, WARUJ, DO NOGI).
• Dopuszczalna ilość komend dodatkowych: 3.
• Pies musi całkowicie znajdować się w kwadracie (na zewnątrz może wystawać tylko ogon).
Wskazówki dla sędziego:
Nie zaliczenie ćwiczenia: - 0 pkt
• Pokazanie psu kwadratu na początku ćwiczenia.
• Wykonanie gestu przy wysyłaniu do pierwszego pachołka.
• Zatrzymanie w odległości większej niż 3 m od zaznaczonego miejsca (pachołka).
• Nie wykonanie drugiej części ćwiczenia.
• Nie wykonanie pozycji WARUJ.
• WARUJ poza kwadratem.
• Przekroczenie dopuszczalnej ilości komend dodatkowych.
• Przemieszczanie się przewodnika w trakcie pracy psa.
Obniżenia oceny obowiązkowe :
• Używanie przez przewodnika przesadnych gestów -2; -5.
• Wejście do kwadratu nie od strony frontowej – 2.
• Zmiana pozycji psa po położeniu się w kwadracie.
• Niespokojne stanie psa po zatrzymaniu przy pachołku lub zmiana pozycji na siad lub waruj -1 do -3.
• Opuszczenie przez psa kwadratu przed przywołaniem przewodnika -3.
• Niedokładności podczas chodzenia przy nodze -0,5.
• Każda dodatkowa lub powtórzona komenda -0,5.
• Inne błędy: według uznania sędziego
ĆWICZENIE NR 7 - APORT kierunkowy koziołka drewnianego.
Współczynnik trudności = 3
Ocena maksymalna 30
Wykonanie:
Komisarz umieszcza 2 koziołki przygotowane przez organizatora, o wielkości wskazanej przez przewodnika, stosownej do wielkości psa, na linii odległej o ok. 15 m od zawodnika i w odległości 15 m jeden od drugiego. Kierunek aportu jest losowany na początku programu w czasie przedstawiania się zawodnika lub przed wykonaniem ćwiczenia. Wylosowany koziołek jest kładziony zawsze pierwszy.: Na polecenie komisarza przewodnik wysyła psa po aport. Pies jak najszybciej ma pobiec we wskazanym kierunku, podjąć, przynieść jak najkrótszą drogą i oddać koziołek w pozycji siedzącej przed przewodnikiem lub przy nodze.
Uwagi:
• Do wykonania ćwiczenia potrzebne są 2 drewniane koziołki o wadze dostosowanej do wielkości psa.
• Dozwolone są jednoczesne krótkie komendy optyczne.
• Ilość komend podstawowych: 4 (np. APORT -PRAWO/LEWO, DAJ, { DO NOGI}).
• Ilość komend dodatkowych 3.
• Przewodnik nie może wydawać komendy, gdy pies jest w pobliżu aportów, w momencie podnoszenia lub wąchania przez psa aportu.
Wskazówki dla sędziego:
Nie zaliczenie ćwiczenia: - 0 pkt
• o Nie przyniesienie wylosowanego aportu.
• o Przekroczenie dopuszczalnej ilości komend dodatk.
• o Wydanie komendy w momencie, gdy pies jest w pobliżu aportów, obwąchuje je, lub podejmie.
Obniżenia oceny obowiązkowe :
• • Podgryzanie lub zabawa aportem -0,5 do -2.
• • Upuszczenie i podjęcie aportu -0,5 (za każdy raz).
• • Powrót psa tempem wolniejszym niż kłus -0,5.
• • Oddanie aportu w pozycji innej niż siad -1.
• • Rzucenie aportu przed przewodnikiem -2.
• - Dotransportowanie aportu na taką odległość, że przewodnik, aby go sięgnąć musi zmienić miejsce stania - 2,5-5.
• • Każda dodatkowa lub powtórzona komenda -0,5
• • Inne błędy: według uznania sędziego
ĆWICZENIE NR 8 - Skok przez przeszkodę z przyniesieniem koziołka drewnianego
Współczynnik trudności = 2
Ocena maksymalna 20
Wykonanie:
Przewodnik przyjmuje postawę wyjściową w odległości 3m od przeszkody, po stronie wskazanej przez komisarza. Na jego znak przewodnik przerzuca nad przeszkodą aport przygotowany przez organizatora ( o wielkości stosownej do wielkości psa wg wyboru przewodnika) na drugą stronę przeszkody i na polecenie wysyła psa po aport przez przeszkodę. Pies powinien przeskoczyć przez przeszkodę, podjąć aport, przeskoczyć z powrotem i oddać koziołek w pozycji siedzącej przy nodze lub przed przewodnikiem, po czym pies dostaje komendę do nogi..
Uwagi:
• Ilość komend podstawowych: 4 lub 5 (np. PRZESZKODA, APORT, PRZESZKODA, DAJ,{DO NOGI}).
• Dopuszczalna ilość komend dodatkowych: 3.
• Ćwiczenie wymaga ustawienia przeszkody – płotka pełnego o wysokości maksymalnej 0,7 metra, z możliwością regulacji co 10 cm. Wysokość przeszkody zależy od wzrostu psa w kłębie, przy czym wartość jest zaokrąglona do najbliższej pełnej dziesiątki.
Wskazówki dla sędziego:
Nie zaliczenie ćwiczenia: - 0 pkt
• Nie podjęcie lub nie przyniesienie aportu.
• Wydanie komendy w momencie podejmowania lub obwąchiwania koziołka.
• Przekroczenie dozwolonej ilości komend dodatk.
Obniżenia oceny obowiązkowe :
• Nie wykonanie skoku powrotnego -5.
• Dotknięcie przeszkody -0,5 do -2.
• Powolne wykonanie ćwiczenia -0,5 do -2.
• Podgryzanie lub zabawa koziołkiem -0,5 do-2.
• Upuszczenie i podjęcie koziołka -0,5 (za każde upuszczenie).
• Oddanie aportu w pozycji innej niż siad -1.
• Rzucenie aportu przed przewodnikiem -2.
• Dotransportowanie koziołka tak, że przew., aby go sięgnąć musi zmienić miejsce stania -2,5 - 5.
• Każda dodatkowa lub powtórzona komenda -0,5 (poza komendą przy aporcie).
• Inne błędy: według uznania sędziego
ĆWICZENIE NR 9 - Wyszukiwanie przedmiotu właściciela (4 szt.)
Współczynnik trudności = 2
Ocena maksymalna 20
Wykonanie:
Przewodnik przyjmuje postawę wyjściową w miejscu wskazanym przez komisarza ringu. Następnie komisarz prosi przewodnika o odwrócenie się i oddanie mu przedmiotu. Do przewodnika należy decyzja czy pies będzie widział, czy nie, rozkładanie przedmiotów. Komisarz kładzie na ziemi przedmiot należący do przewodnika bez dotykania go, oraz 3 inne podobne przedmioty, które odpowiednio rozkłada rękami w odstępach ok. 35 cm ( w układzie ustalonym przez sędziego). Na polecenie sędziego przewodnik po ponownym odwróceniu się wysyła psa po aport. Pies powinien jak najszybciej wyszukać właściwy przedmiot (numerowany), a następnie przybiec i oddać aport w pozycji siedzącej przy nodze lub przed przew., który następnie daje komendę do nogi.
Uwagi:
• Ilość komend obowiązkowych: 3 (np. APORT, DAJ,{DO NOGI}).
• Maksymalna ilość komend dodatkowych: 3.
• Przewodnik otrzymuje przedmiot numerowany (drewienko o przekroju ok. 2 cm x 2 cm) w momencie przedstawiania się sędziemu na początku programu występu indywidualnego, po ćwiczeniach zostawania w grupie i nie wolno mu w żadnym momencie pokazać tego przedmiotu psu. Chowa go czystą, gołą ręką do czystej kieszeni.
• Dozwolony jest krótki zachęcający ruch ręką w stronę aportu.
• Odległość między przedmiotami ok. 35 cm.
Wskazówki dla sędziego:
Nie zaliczenie ćwiczenia: - 0 pkt
• Nie przyniesienie aportu.
• Przyniesienie aportu nie należącego do przewodnika.
• Pokazanie aportu psu przed odniesieniem.
• Wydanie komendy w momencie wyszukiwania przedmiotu przez psa.
• Danie więcej komend dodatkowych niż to dozwolone.
Obniżenia oceny obowiązkowe :
• Upuszczenie aportu i podjęcie go – 1 (każdorazowo).
• Podgryzanie aportu -0,5 do -2.
• Zniszczenie aportu -5.
• Wolny powrót -0,5 do -1 (w tempie wolniejszym niż kłus).
• Oddanie aportu w pozycji innej niż siad -1.
• Upuszczenie aportu przed przewodnikiem
• Dotransportowanie aportu tak, że przewodnik, aby go sięgnąć, musi opuścić swoje miejsce 2,5 - 5.
• Każda dodatkowa lub powtórzona komenda -0,5 (poza obszarem aportu).
• inne błędy: według uznania sędziego
ĆWICZENIE NR 10 - Wykonywanie komend na odległość (SIAD, STÓJ, WARUJ)
Współczynnik trudności = 2
Ocena maksymalna 20
Wykonanie:
Przewodnik przyjmuje postawę wyjściową w miejscu wskazanym przez komisarza ringu. Na jego polecenie odprowadza psa na odległość około 15 metrów, w którym dwa pachołki lub tp. wyznaczają wyobrażalną linię przed lub za psem. Po zrobieniu półobrotu pozostawia psa w pozycji WARUJ i nie oglądając się wraca do punktu startu i robiąc półobrót staje twarzą w stronę psa. Komisarz stoi w odległości ok. 5 m za psem tyłem do niego (nie może widzieć ćwiczącego psa) i przy pomocy planszy sygnalizuje co 4 sekundy pozycję psa do wykonania. W sumie pies ma wykonać 3 zmiany pozycji, to jest: SIAD, STÓJ, WARUJ, w kolejności ustalonej przez sędziego, lecz tak , by ostatnią pozycją było WARUJ. Przewodnik może wydawać komendy głosowe lub używać krótkich znaków optycznych, albo dawać komendy głosowe z krótkimi gestami jednocześnie. Po wykonaniu przez psa poleceń, przewodnik powraca do niego, i na znak sędziego daje komendę SIAD.
Uwagi:
• Ilość komend podstawowych: 5 (np. WARUJ, STÓJ, SIAD, WARUJ, SIAD).
• Maksymalna ilość komend dodatkowych: 2
• Dozwolone są jednoczesne krótkie komendy optyczne.
Wskazówki dla sędziego:
Nie zaliczenie ćwiczenia: - 0 pkt
• Nie wykonanie żadnej pozycji.
• Przemieszczenie się psa o więcej niż 1 jego długość.
• Przekroczenie dopuszczalnej ilości komend dodatk.
Obniżenia oceny obowiązkowe :
• Nie wykonanie jednej zmiany pozycji, lub jedno powtórzenie komendy -3.
• Powolne tempo wykonywania zmian pozycji -0,5 do -1 (za każdą pozycję).
• Przemieszczenie się psa -0,5 do -2 ( w granicach 1 jego długości).
• Każda dodatkowa komenda -0,5 (poza komendą zmiany pozycji).
• Inne błędy: według uznania sędziego
ĆWICZENIE NR 11 - Wrażenie ogólne
Współczynnik trudności = 1
Ocena maksymalna 10
Uwagi i wskazówki dla sędziego:
Sędzia ocenia:
• Kontakt psa z przewodnikiem i jego podporządkowanie podczas wykonywania ćwiczeń i w przerwach między nimi;
• Chęć i swobodę wykonywania przez psa ćwiczeń;- z uwzględnieniem temperamentu i możliwości fizycznych rasy;
• Prezentację i zachowanie przewodnika.
• Dopingowanie psa i ukrywana pomoc.
• Nie respektowanie zaanonsowanej pozycji zasadniczej STÓJ lub WARUJ -0,5 (za każdą nie respektowaną pozycję) o ile nie da się tego ująć w poszczególnych ćwiczeniach np. przy meldowaniu się.
